Salvador Dalí: Bí quyết hoạ sĩ phải trần truồng vẽ và bí quyết của thiên thần

Nguyễn Đình Đăng trích dịch từ “50 bí quyết của tay nghể ma thuật” (1948) của Salvador Dalí. 

Minh hoạ của S. Dalí từ lề cuốn sách.

Người dịch thêm chú giải.

23. Bí quyết của lý do vì sao một hoạ sĩ lớn phải vẽ trong trạng thái hoàn toàn trần truồng

Khi bạn đã bắt đầu thành thạo trong dessin, tôi khuyên bạn cởi hết quần áo, bởi vì, trong khi vẽ, bạn cần cảm thấy đường nét cơ thể của chính mình cũng như thực tại uy nghi của bàn chân trần tiếp đất: bởi lẽ khi một người biết vẽ và, với thỏi than trong tay, có khả năng ít nhất là vẽ cái mình muốn, người đó cảm thấy mình trở thành một ông thánh – và tôi nhiệt thành khuyên bạn nên trải nghiệm thứ cảm giác này trong trạng thái trần như nhộng, thay vì mặc quần áo. Hãy biết đó là Bí quyết Số 23.

50. Bí quyết của thiên thần

Bởi Gala luôn ở đó, người xoa dịu cuộc sống của hoạ sĩ và người là thực tại của chúng ta, mà thiếu nàng phần lớn ma thuật tự nhiên trong cuốn luận thuyết này có thể đã làm chúng ta phát run như đứng trước tòa dị giáo, sau những lời cầu nguyện cần thiết, tôi sẽ tiết lộ cho bạn Bí quyết Số 50, mà tôi đã hứa với bạn ở đầu phần đề dẫn sáng sủa và ngắn gọn, bí quyết trên thực tế đáng lý phải là bí quyết căn bản và đầu tiên của cuốn sách này. Bí quyết Số 50 là thế này: khi bạn đã học được vẽ dessin và sơn dầu mà không mắc lỗi, khi bạn biết phân biệt thiện cảm và ác cảm của các sự vật trong tự nhiên bằng đôi mắt của chính mình, khi bạn trở thành bậc thầy của nghệ thuật dùng màu đơn sắc, và khi dựa vào năng lực của chính mình bạn có thể vẽ một con kiến với những phản quang tương ứng cho mỗi cái chân tí xíu của nó, khi bạn đã học được cách đi ngủ trưa cầm chìa khóa trong tay [1], và cách ru ngủ nhờ ba mắt cá [2], khi bạn trở thành bậc thầy phục sinh các hình ảnh đã mất của thời niên thiếu, nhờ nhìn qua mạng nhện [3], khi bạn nắm được bí mật và phẩm chất sâu kín nhất của mỗi màu sắc và mối liên hệ giữa chúng với nhau, khi bạn trở thành bậc thầy của hòa sắc, khi khoa học vẽ hình họa và luật viễn cận của bạn đạt được sự sung mãn của các bậc thầy Phục Hưng, khi bức hoạ của bạn được vẽ với dung dịch vàng ngâm xác ong vò vẽ mà lúc đó chưa ai biết [4], khi bạn biết cách xử lý tiết diện vàng và các khát vọng toán học trong mỗi suy tư dù là khinh suất nhất của bạn, và khi bạn sở hữu sưu tập đầy đủ nhất những đường cong vô song nhất, nhờ phương pháp Dalí để ngay lập tức đổ khuôn chúng trong những khối thạch cao ngũ giác màu trắng chói lọi [5], v.v. và v.v., thì chẳng cái gì trong tất cả những cái đó là có ích lợi lắm! Bởi lẽ bí quyết cuối cùng trong cuốn sách này, trên tất cả mọi thứ khác, đó là, vào lúc bạn ngồi xuống trước giá vẽ để vẽ bức tranh của bạn điều tuyệt đối cần thiết là “bàn tay hoạ sĩ” của bạn phải được dẫn dắt bởi một thiên thần.

Dịch xong ngày 5.7.2015

__________________

Chú giải của người dịch:

[1] Đây là bí quyết số 3: Để ngủ trưa sâu và ngắn, chỉ chợp mắt khoảng 15 phút lấy sức làm việc tiếp vào buổi chiều, Dalí khuyên nên cầm chìa khóa, để thõng tay trên sofa và ngủ thiếp, để khi chìa khóa tuột khỏi tay rơi xuống đĩa thì tiếng động của nó làm bạn tỉnh giấc.

[2] Đây là bí quyết số 5: Dalí khuyên lấy 3 con ngươi mắt cá, để hai con ngươi trước mặt, và bắt chéo hai ngón tay sờ con ngươi thứ ba. Bằng cách này bạn có thể trải nghiệm cùng lúc hai cảm giác sai lạc: mắt sẽ nhìn thấy hai mắt cá chập một trong khi thực ra chúng là hai, còn hai ngón tay bắt chéo cho cảm giác như đang sờ hai vật hình cầu nhưng thực ra chỉ là một mắt cá.

[3] Đây là bí quyết số 15 và 16: Dalí hướng dẫn cách cho nhện chăng mạng trên vòng nguyệt quế rồi ngắm phong cảnh bằng cách nhìn xuyên qua bình pha lê, với 5 mạng nhện đặt phía trước.

[4] Đây là bí quyết số 41: Dalí đề xuất công thức dung dịch pha màu dùng xác ong vò vẽ như sau. Hòa dầu hại óc chó (walnut oil), dầu hạt thuốc phiện (poppy oil), và dầu thông tinh cất (rectified turpentine) theo tỉ lệ bằng nhau. Sau đó trộn 5 phần dung dịch này với 1 phần dung dịch hổ phách hòa trong dầu cải hương (aspic oil) đã được lọc qua một cái phễu bằng giấy nến trong chứa vài xác ong vò vẽ.

[5] Đây là bí quyết số 49: Dalí khuyên cắt các tua xoăn từ cây nho, rồi thả chúng vào một cái khuôn hình ngũ giác chứa thạch cao lỏng. Khi khô lại cái khuôn thạch cao đó sẽ là một sưu tập các đường cong bất ngờ và kỳ lạ nhất.

___________________

© Nguyễn Đình Đăng, 2015 – Người dịch giữ bản quyền bản dịch tiếng Việt. Bàn dịch được công bố với mục đích phổ biến kiến thức. Bạn đọc có thể lưu giữ để sử dụng cho cá nhân mình hay share trên Facebook. Khi trích dẫn từ bản dịch này cần ghi rõ nguồn: “Salvador Dalí: Bí quyết hoạ sĩ phải trần truổng vẽ và bí quyết của thiên thần” (bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Đình Đăng), 

https://nguyendinhdang.wordpress.com/2015/07/11/salvador-dali-bi-quyet-hoa-si-phai-tran-truong-ve-va-bi-quyet-cua-thien-than/

Mọi hình thức sử dụng khác như in ấn, sao chép lại bản dịch này, dù là một phần hay toàn bộ, để phát hành trong các ấn phẩm như sách, báo chí, luận văn, hay nhằm mục đích thương mại (kể cả tại các trang thư viện điện tử trên internet mà để đọc được hay tải xuống người đọc phải trả tiền để mở tài khoản) v.v. đều vi phạm bản quyền nếu không nhận được sự đồng ý bằng văn bản của tác giả.

Nhãn: Salvador Dalí